Pulau Pinang menjadi pangkalan SHTI.
a)Pangkalan tentera
British dan Perancis bersaing untuk menguasai perdagangan di India.Pulau Pinang sesuai dijadikan sebagai pangkalan tentera di Kepulauan Melayu untuk mempertahankan petempatannya di India daripada serangan Perancis.
b)Pelabuhan Persinggahan
Pelabuhan Pulau Pinang dapat menyediakan bekalan air,makanan dan kemudahan membaiki kapal sebelum belayar ke Canton,China.Pelabuhan ini juga sesuai sebagai tempat berlindung sementara menunggu peralihan angin monsun.
c)Pusat Pengumpulan Barang
SHTI memerlukan teh dari negara China.Teh mendapat pasaran yang baik di Eropah.Sebagai tukaran,negara China mahukan emas,perak,bijih timah dan lada hitam.Barang-barang ini boleh didapati di Kepulauan Melayu.Oleh itu,Pulau Pinang sesuai dijadikan sebagai pusat pengumpulan barang-barang tersebut.
Kedaulatan Kedah Tercabar
Pada kurun ke-16,Kuala Kedah telah berkembang sebagai pelabuhan entrepot di Kepulauan Melayu.Usaha mengekalkan kedaulatan Kedah bukanlah perkara yang mudah kerana pemimpinnya menghadapi tentangan dan cabaran dari dalam dan luar negeri.
Ancaman Bugis
Pada tahun 1770,Sultan Muhammad Jiwa telah melantik Tunku Abdullah menjadi Raja Muda Kedah.Pelantikan tersebut tdak dipersetujui oleh kerabat diraja Kedah kerana Tunku Abdullah bukan anak gahara.Meraka berpakat dengan Bugis di Selangor untuk menentang Sultan Muhammad Jiwa.Sultan Muhammad Jiwa berusaha mendapatkan bantuan ketenteraan daripada Firma Jourdain Sullivan and de Souza untuk menentang Bugis.Pada tahun 1771,firma menghantar Francis Light untuk berunding dengan Sultan Muhammad Jiwa.Satu perjanjian telah ditandatangani tetapi sultan telah membatalkan perjanjian apabila firma enggan memberi bantuan ketenteraan bagi menyerang Bugis.
Ancaman Siam
Kedah menghentikan penghantaran bunga emas kepada Siam.Siam menuntut Kedah menghantar bunga emas,wang serta tenaga manusia.Sultan Kedah berasa terancam lalu meminta bantuan tentera daripada SHTI.Baginda menawarkan Pulau Pinang sekiranya SHTI melindungi Kedah daripada ancaman Siam.
Tuesday, November 9, 2010
1.2 Tipu Helah Francis Light bagi Mendapatkan Pulau Pinang
SHTI bimbang kepentingan perdagangan mereka di Semenanjung Tanah Melayu terjejas akibat dasar monopoli Belanda.SHTI dibenarkan menduduki Pulau Pinang.
Perjanjian Inggeris -Kedah 1786
Antara syarat perjanjian ialah:
Pada 11 Ogos 1786,upacara menaikkan bendera Union Jack telah diadakan.Francis Light menamakan Pulau Pinang sebagai Price of Wales Island dan petempatan mereka sebagai Georgetown sempena nama Raja England iaitu King George III.
SHTI Mungkir Janji
Pada tahun 1786,Siam menakluki Patani dan mengancam Kedah.Sultan Abdullah menuntut bantuan ketenteraan dari SHTI.Namun SHTI enggan memberi bantuan kerana tidak terlibat dalam perjanjian antara Sultan Abdullah dan Francis Light dan ingin menjaga kepentingan perdagangan dengan Siam.Sultan mendesak Francis Light meninggalkan Pulau Pinang kerana tidak menepati janji.Francis Light enggan meninggalkan Pulau Pinang dan menawarkan bayaran ganti rugi tetapi ditolak oleh sultan.Sultan Abdullah berasa marah dengan tindakan Francis Light.Pada tahun 1791,sultan telah menyediakan angkatan laut di Seberang Perai untuk menyerang dan mengambil semula Pulau Pinang.Francis Light telah meminta bantuan tentera British untuk menyerang kubu sultan Kedah di Seberang Perai.Sultan Abdullah tewas dan terpaksa menandatangani Perjanjian Persahabatan dan Keamanan Inggeris-Kedah pada 1 Mei 1791.SHTI telah menduduki Pulau Pinang secara rasmi.Sebagai ganjaran,SHTI akan membayar sebanyak 6000 dolar Sepanyol setiap tahun kepeda Sultan Abdullah.
Perjanjian Inggeris -Kedah 1786
Antara syarat perjanjian ialah:
- SHTI membantu Kedah sekiranya Kedah diserang oleh musuh.
- SHTI tidak boleh melindungi musuh Kedah.
- SHTI akan membayar sebanyak 30 000 dolar Sepanyol setahun kepada sultan sebagai pampasan.
Pada 11 Ogos 1786,upacara menaikkan bendera Union Jack telah diadakan.Francis Light menamakan Pulau Pinang sebagai Price of Wales Island dan petempatan mereka sebagai Georgetown sempena nama Raja England iaitu King George III.
SHTI Mungkir Janji
Pada tahun 1786,Siam menakluki Patani dan mengancam Kedah.Sultan Abdullah menuntut bantuan ketenteraan dari SHTI.Namun SHTI enggan memberi bantuan kerana tidak terlibat dalam perjanjian antara Sultan Abdullah dan Francis Light dan ingin menjaga kepentingan perdagangan dengan Siam.Sultan mendesak Francis Light meninggalkan Pulau Pinang kerana tidak menepati janji.Francis Light enggan meninggalkan Pulau Pinang dan menawarkan bayaran ganti rugi tetapi ditolak oleh sultan.Sultan Abdullah berasa marah dengan tindakan Francis Light.Pada tahun 1791,sultan telah menyediakan angkatan laut di Seberang Perai untuk menyerang dan mengambil semula Pulau Pinang.Francis Light telah meminta bantuan tentera British untuk menyerang kubu sultan Kedah di Seberang Perai.Sultan Abdullah tewas dan terpaksa menandatangani Perjanjian Persahabatan dan Keamanan Inggeris-Kedah pada 1 Mei 1791.SHTI telah menduduki Pulau Pinang secara rasmi.Sebagai ganjaran,SHTI akan membayar sebanyak 6000 dolar Sepanyol setiap tahun kepeda Sultan Abdullah.
1.3 SHTI Mengambil Seberang Perai
1.3 SHTI Mengambil Seberang Perai
SHTI memerlukan Seberang Perai sebagai benteng untuk mempertahankan serangan terhadap Pulau Pinang dan untuk bercucuk tanam bagi menampung keperluan makanan di Pulau Pinang.SHTI mengambil kesempatan kerana Sultan Dziauddin memerlukan bantuan ketenteraan bagi menghadapi ancaman Siam.Baginda terpaksa menandatangani Perjanjian Persahabatan dan Perikatan dengan Gabenor George Leith pada bulan Jun 1800.
Perjanjian Persahabatan dan Perikatan 1800
Antara syarat perjanjian ialah:
Perjanjian Burney 1826
Antara syarat perjanjian ialah:
SHTI memerlukan Seberang Perai sebagai benteng untuk mempertahankan serangan terhadap Pulau Pinang dan untuk bercucuk tanam bagi menampung keperluan makanan di Pulau Pinang.SHTI mengambil kesempatan kerana Sultan Dziauddin memerlukan bantuan ketenteraan bagi menghadapi ancaman Siam.Baginda terpaksa menandatangani Perjanjian Persahabatan dan Perikatan dengan Gabenor George Leith pada bulan Jun 1800.
Perjanjian Persahabatan dan Perikatan 1800
Antara syarat perjanjian ialah:
- Sultan Kedah menyerahkan Seberang Perai.
- SHTI akan membayar 10 000 dolar Sepanyol setahun bagi Pulau Pinang dan Seberang Perai.
Perjanjian Burney 1826
Antara syarat perjanjian ialah:
- British mengiktiraf ketuanan Siam terhadap Kedah.
- Sultan Kedah,Sultan Ahmad Tajuddin II tidak dibenarkan tinngal di Kedah,Pulau Pinang,Seberang Perai,Perak,Selangor dan Burma.
- British tidak akan membantu sultan Kedah menyerang Siam dan jajahan takluknya.
- Britsh akan menghantar balik sultan Kedah yang berlindung di Pulau Pinang ke Kedah,dan Kedah hendaklah membayar ufti bunga emas kepada Siam.
- Siam mengiktiraf pendudukan British di Pulau Pinang dan Seberang Perai.
1.4 PERTAPAKAN SHTI DI SINGAPURA
SHTI GAGAL MEMAJUKAN PULAU PINANG
1.Pulau Pinang gagal memainkan peranan sebagai pusat pengumpulan barang dagangan seperti yang
dikehendaki oleh SHTI.
2.Kedudukan Pulau Pinang terlau jauh di utara Selat Melaka,sedangkan kebanyakan kapal dagang
menjalankan perdagangan di Betawi Riau dan Lingga di selatan Selat Melaka.
3.Oleh kerana pedagang-pedagang asing bertumpu di selatan Selat Melaka,Pulau Pinang tidak dapat
bersaing sebagai pelabuhan di Gugusan Kepulauan Melayu.
4.Sementara itu,SHTI memerlukan sebuah pelabuhan di selatan Selat Melaka untuk menguasai
perdagangan di antara India dengan China.
5.SHTI mula menitikberatkan perdagangan dengan China kerana barang dagangan dari China seperti
teh,sutera,kapas dan bahan pencelup semakin mendapat pasaran yang menguntungkan di Eropah.
6.SHTI mendapat peluang untuk menguasai Betawi dan Melaka apabila meletusnya Perang Napoleon di
Eropah pada tahun 1793-1814.
7.Peluang ini diperoleh melalui Surat-surat Kew 1795.
PERANG NAPOLEON
Perang Napoleon meletus di Eropah pada tahun 1793-1814 di antara Belanda dengan Perancis.Dalam peperangan tersebut,negara Belanda ditawan oleh Perancis.Perancis cuba menguasai tanah jajahan Belanda di Timur.Untuk mengelakkan tanah jajahannya daripada jatuh ke Perancis,raja Belanda menandatangani Surat-surat Kew dengan Britain pada tahun 1795.Melalui perjanjian ini,Belanda bersetuju menyerahkan semua tanah jajahannya di Timur kepada kerajaan British sehingga tamatnya Perang Napoleon.Dengan cara ini,tanah jajahan Belanda di Timur tidak akan jatuh ke tangan Perancis,meskipun Belanda kalah dalam peperangan tersebut.
UNSUR PATRIOTISME
>Sentiasa berwaspada terhadap unsur-unsur luar.
>Bijak berfikir dan bertindak.
SURAT-SURAT KEW 1795
>Dalam Perang Napoleon,negara Belanda telah ditawan oleh Perancis.
>Perancis mengelakkan wilayahnya daripada jatuh ke tangan Perancis,Raja Belanda menandatangani
satu perjanjian yang dikenali sebagai Surat-surat Kew dengan kerajaan British pada tahun 1795.
>Menurut perjanjian tersebut,Belanda menyerahkan semua jajahan takluknya di Timur secara sementara
kepada kerajaan British semasa berlakunya Pernag Napoleon.
>British akan memulangkan jajahan takluknya tersebut kepada Belanda apabila berakhirnya Perang
Napoleon.
8.Selepas berakhirnya Perang Napoleon,British terpaksa memulangkan Melaka dan Betawi kepada
Belanda.
9.Selepas itu,saudagar British diberi layanan buruk dan dikenakan kadar cukai yang tinggi oleh kerajaan
Belanda di Betawi.
10.Oleh itu,Stamford Raffles telah ditugaskan untuk mencari pelabuhan baru untuk menyaingi pengaruh
Belanda di Selat Melaka.
11.Raffles telah cuba membuka pelabuhan di Palembang,Acheh dan Riau,tetapi usaha tersebut tidak
berjaya.
SINGAPURA PANGKALAN PERDAGANGAN YANG STRATEGIK
1.Stamford Raffles mencadangak supaya SHTI mendirikan pangkalan batu di Singapura.
2.Menurut Raffles,Singapura sesuai dijadikan pangkalan baru SHTI kerana beberapa keistimewaannya.
Antaranya termasuklah:
-Kedudukan Singapura yang strategik membolehkan laluan perdagangan di Selat Melaka dan Selat
Sunda dikawal.
-Singapura juga sesuai sebagai pelabuhan bebas yang dapat menyayingi pelabuhan Belanda di
Betawi.
3.Raffles yakin bahawa pembukaan Singapura oleh SHTI dapat menyekat monopoli Belanda di
Kepulauan Melayu.
4.Namun Raffles menghadapi masalah kerana Singapura ketika itu merupakan sebahagian daripada
wilayah kekuasaan kerajaan Johor.
5.Sultan Johor ketika itu,iaitu Sultan Abdul Rahman,berada di bawah pengaruh Belanda.
IKTIBAR DARIPADA SEJARAH
Peristiwa pengambilan Pulau Pinang dengan jelas membuktikan bahawa perbalahan sesama sendiri akan membawa kerugian.
TAKTIK RAFFLES MENGAMBIL SINGAPURA
1.Stamford Raffles tiba di Singapura pada 12 Januari 1819.
2.Pada 30 Januari 1819,Raffles telah memaksa Temenggung Abdul Rahman menandatangani satu
perjanjian.
3.Temenggung Abdul Rahman yang takut akan serangan Raffles bersetuju untuk menandatangani
perjanjian tersebut.
4.Sungguhpun demikian,perjanjian di antara Temenggung Abdul Rahman dengan Stamford Raffles itu
tidak sah kerana tidak mendapat persetujuan daripada Sultan Johor,iaitu Sultan Abdul Rahman.
PERJANJIAN DI ANTARA STAMFORD RAFFLES DENGAN TEMENGGUNG ABDUL RAHMAN PADA 30 JANUARI 1819
>SHTI boleh mendirikan lojji di Singapura.
>SHTI bersetuju melindungi Temenggung daripada ancaman dalam dan luar negeri.
>SHTI akan membayar 3 000 dolar Sepanyol setahun kepada Temenggung.
>SHTI tidak membenarkan Temenggung membuat hubungan dengan negara Barat yang lain.
5.Walaupun begitu,dengan menyedari masalah pewarisan takhta yang berlaku pada tahun 1812,Raffles
telah menggunakan masalah tersebut untuk mencapai matlamatnya.
MASALAH PEWARISAN TAKHTA KERAJAAN JOHOR
Semasa Sultan Mahmud lll mangkat pada tahun 1812,baginda meninggalkan dua orang putera,iaitu Tengku Hussein dan Tengku Abdul Rahman.Menurut adat istiadata raja Melayu Johor,pengganti sultan dilantik sebelum upacara pemakaman almarhum sultan.Ketika itu,Tengku Hussein berada di Pahang kerana menguruskan hal-hal peribadi.Pembesra Johor dengan sokongan Belanda telah melantik Tengku Abdul Rahman,adinda Tengku Hussein,sebagai Sultan Johor.
6.Dalam peristiwa tersebut,Tengku Hussein yang merupakan putera sulung Sultan Mahmud lll telah
diketepikan dalam pelantikan Sultan Johor.
7.Raffles mendapatkan bantuan Temenggung Abdul Rahman supaya memujuk Tengku Hussein ke
Singapura untuk ditabalkan sebagai Sultan Johor.
8.Dengan itu,Tengku Hussein telah ditabalkan sebagai Sultan Johor dengan mengambil gelaran Sultan
Hussein.
9.Pada 6 Februari 1819,Sultan Hussein mengiktiraf perjanjian awal antara Temenggung Abdul rahman
dengan Stamford Raffles yang membenarkan SHTI mendirikan loji di Singapura.
10.Pertabalan Tengku Hussein sebagai sultan menyebabkan kerajaan Johor mempunyai dua orang sultan,
iaitu Sulttan Hussein di Singapura da Sultan Abdul Rahman di Lingga.
SHTI MENCENGKAM SINGAPURA
1.Pertabaln Tengku Hussein sebagai sultan di Singapura masih belum membolehkan perjanjian 1819
antara Stamford Raffles dengan Temenggung Abdul Rahman berkuatkuasa penuh di Singapura lagi.
2.Pada 7 Jun 1823,Raffles menandatangani satu perjanjian dengan Sultan Hussein dan Temenggung
Abdul Rahman untuk membolehkan SHTI berkuasa di seluruh Singapura dan pulau-pulau sekitarnya.
3.Pada 2 Ogos 1824,John Crawfurd,Residen Singapura,telah menandatangani satu perjanjian dengan
Sultan Hussein dan Temenggung Abdul Rahman.
4.Melalui perjanjian ini,Sultan Hussein terpaksa menyerahkan Singapura kepad SHTI secara rasmi.
PERJANJIAN 7 JUN 1823 ANTARA STAMFORD RAFFLES DENGAN SULTAN HUSSEIN DAN TEMENGGUNG ABDUL RAHMAN
>Sultan Hussein menerima bayaran 1 500 dolar Sepanyol dan Temenggong Abdul Rahman menerima
800 dolar Sepanyol setiap bulan.
>Sultan dan Temenggung tidak berhak menerima atau mengutip cukai dari tongkang China.
>SHTI berkuasa di seluruh pulau Singapura dan pulau-pulau yang berdekatan dengannya,kecuali
kawasan atau pulau kediaman Sultan dan Temenggung.
>Undang-undang British dikuatkuasakan di Singapura.
PERJANJIAN 2 OGOS 1824 ANTARA JOHN CRAWFURD DENGAN SULTAN HUSSEIN DAN TEMENGGUNG ABDUL RAHMAN
>Sultan Hussein dan Temenggung Abdul Rahman menyerahkan Singapura kepada SHTI buat selama-
lamanya.
>Sultan Hussein dan Temenggung Abdul Rahman hendaklah membenarkan pedagang-pedagang bebas
berdagang di Johor dan wilayah takluknya.
>Sultan Hussein dan Temenggung Abdul Rahman atau warisnya boleh menetap di tanah milik baginda di
Singapura atau berpindah dari Singapura.
5.Sultan Hussein kecewa dengan syarat perjanjian 2 Ogos 1824.
6.Baginda meninggalkan istananya di Kampung Gelam,Singapura dan berpindah ke Bandar Hilir di
Melaka.
7.SHTI kemudian mengarahkan Temenggung Abdul Rahman memindahkan pusat pentadbirannya dari
Kuala Sungai Singapura ke Teluk Belanga dengan alasan untuk memajukan Singapura.
8.SHTI juga mengambil tanah-tanah di Kampung Gelam dan Teluk Belanga.
9.Pada tahun 1866,pusat pemerintahan Johor berpindah dari Teluk Belanga ke Johor Bharu.
1.5 PERPECAHAN KEPULAUAN MELAYU
1.Langkah Raffles membuka petempatan di Singapura dipertikaikan oleh Belanda.
2.Belanda mendakwa Singapura terletak di bawah lingkungan pengaruhnya.
3.Belanda juga bimbang perkembangan Singapura sebagai pelabuhan perdagangan akan
menjejaskan perdagangan di Betawi.
4.Pertikaian ini mencetuskan ketegangan antara British dengan Belanda kerana British enggan
menyerahkan Singapura kepada Belanda.
5.British yakin bahawa Singapura berpotensi untuk memenuhi keperluan sebagai pangkalan
tentera British di Gugusan Kepulauan Melayu.
6.British juga yakin Singapura berpotensi untuk berkembang menjadi pelabuhan bebas.
7.Ketegangan ini diselesaikan melalui Perjanjian Inggeris-Belanda 1824 yang juga dikenali
sebagai Persetiaan London.
SYARAT-SYARAT PERJANJIAN PERSETIAAN LONDON(PERJANJIAN INGGERIS-BELANDA)1824
>Belanda mengiktiraf petempatan British di Singapura.
>Belanda bersetuju tidak akan membuka petempatan baru di Tanah Melayu.
>British bersetuju menyerahkan Bangkahulu kepada Belanda,sementara Belanda bersetuju
menyerahkan Melaka kepada British.
>British berjanji tidak akan membuka petempatan baru di selatan Singapura.
8.Perjanjian Inggeris-Belanda 1824 membawakan beberapa kesan.Antaranya termasuklah:
-Akibat daripada Perjanjian Inggeris-Belanda 1824,Kepulauan Melayu terbahagi kepada dua
kawasan pengaruh,iaitu:
(i)Semenanjung Tanah Melayu dan Singapura di bawah pengaruh British.
(ii)Kepulauan Riau dan Lingga di bawah pengaruh Belanda.
-Keadaan ini membolehkan British meluaskan pengaruhnya ke Semenanjung Tanah Melayu
tanpa sekatan daripada Belanda.
-Akibat daripada perjanjian ini juga,British memiliki satu lagi petempatan di Semenanjung
Tanah Melayu.
-Penyerahan Melaka kepada British membolehkan British menguasai laluan perdagangan di
Selat Melaka.
-Akibat daripada pembahagian lingkungan kawasan pengaruh British dan Belanda,kerajaan
Johor berpecah kepada dua,iaitu Johor dan Singapura di bawah lingkungan pengaruh
British,manakala Kepulauan Riau dan Lingga di bawah lingkungan pengaruh Belanda.
1.6 PENUBUHAN DAN PENTADBIRAN NEGERI-NEGERI SELAT
1.Berikutan Perjanjian Inggeris-Belanda 1824,SHTI telam memiliki tiga petempatan di laluan
perdagangan Selat Melaka,iaitu Pulau Pinang,Melaka dan Singapura.
2.Pulau Pinang ditadbir oleh Leftenan Gabenor,manakala Singapura dan Melaka ditadbir oleh Residen.
3.Pada tahun 1826,Pulau Pinang,Melaka dan Singapura digabungkan dalam satu unit pentadbiran yang dikenali sebagai Negeri-Negeri Selat.
4.Tujuan penggabungan ini adalah untuk menyeragamkan pentadbiran dan menjimatkan kos
pentadbiran.
5.Pentadbiran Negeri-Negeri Selat diketuai oleh seorang Gabenor yang menerima arahannya
daripada Gabenor Jeneral di India.
6.Gabenor Negeri-Negeri Selat dibantu oleh Residen Konsuler.
7.Ibu Negeri-Negeri Selat yang pertama ialah Pulau Pinang.
8.Pada tahun 1832,Singapura menggantikan Pulau Pinang sebagai ibu negeri kerana
kedudukannya yang lebih strategik.
9.Dasar dan undang-undang Negeri-Ngeri Selat ditentukan oleh Gabenor Jeneral British di India.
10.Dasar-dasar pentadbiran ini menimbulkan rasa tidak puas hati di kalangan penduduk
Negeri-Negeri Selat,kerana mereka merasakan Negeri-Negeri Selat seolah-olah tanah jajahan India.
11.Mereka membuat rayuan kepada kerajaan British supaya memindahkan pentadbiran Negeri-Negeri Selat ke London.
12.Pada 1 April 1867,Neger-Negeri Selat diisytiharkan sebagai tanah jajahan British.
13.Sebuah Majlis Perundangan ditubuhkan untuk membolehkan Neger-Negeri Selat
meluluskan undang-undang sendiri.
14.Faktor Faktor British memindahkan pentadbiran Negeri-Negeri Selat dari India ke london
adalah seperti berikut:
-SHTI di India tidak mengambil berat tentang kebajikan Negeri-Negeri Selat.
-Negeri-Negeri Selat membantah cadangan untuk menghapuskan taraf pelabuhan bebas di Singapura.
-Imigran Cina yang datang ke Negeri-Negeri Selat secara tidak terkawal menubuhkan
kongsi gelap dan melakukan kekacauan. -Pengenalan Akta Mata Wang 1855 menjadikan rupee India sebagai mata wang rasmi
Negeri-Negeri Selat,menggantikan mata wang perak Sepanyol.Pengenalan akta ini menimbulkan rasa tidak puas hati di kalangan saudagar kerana nilai mata wang rupee India lebih rendah daripada nilai mata wang perak Sepanyol.
-Penduduk tempatan membantah tindakan kerajaan British yang menjadikan Negeri-Negeri Selat sebagai tempat buangan banduan.
2.1: DASAR CAMPUR TANGAN BRITISH DI NEGERI-NEGERI MELAYU
1. Dasar campur tangan British ialah penglibatan penglibatan British secara langsung dalam pentadbiran di negeri-negeri Melayu selepas tahun 1874.
2. Sebelum tahun 1874, British telah menduduki Pulau Pinang, Singapura, dan Melaka.Negeri-Negeri Selat dibentuk pada tahun 1826.
3. Negeri-negeri Selat telah menjalin hubungan perdagangan yang aktif dengan Negeri-negeri Melayu.
4. Peranan NNS:
a. Pelabuhan entrepot
b. Pelaburan modal
5. Faktor-faktor campur tangan British di Negeri-negeri Melayu:
a. Kekayaan hasil bumi
b. Revolusi perindustrian
c. Terusan Suez dan kapal wap
d. Kebimbangan campur tangan kuasa Eropah lain
e. Pertukaran kerajaan
f. Desakan pedagang
a. Kekayaan hasil bumi
- Negeri-negeri Melayu kaya dengan hasil galian seperti bijih timah, bijih besi dan arang batu
Bijih timah
- Daerah Larut dan Daerah Kinta (Perak)
- Lukut,Kuala Lumpur,Ampang dan Petaling Jaya ( Selangor)
- Derah Sungai Ujong (Negeri Sembilan)
- Sungai Lembing dan Sungai Pahang (Pahang)\
Emas
- Ulu Tembeling ( Pahang)
b. Revolusi Perindustrian
- Menyebabkan British memerlukan bijih timah untuk perusahaan mengetin makanan dan tempat untuk memasarkan hasil keluran kilang mereka.
c. Terusan Suez dan kapal wap
- Pembukaan Terusan Suez dapat memendekkan perjalanan dari England ke Tanah Melayu manakala penggunaan kapal wap dapat mempercepat masa perjalanan dan membawa mutan yang lebih banyak
d. Bimbang dengan kemaraan kuasa Eropah lain di Asia Tenggara. Belanda telah meluaskan pengaruhnya ke Hindia Timur(Indonesia), Perancis di IndoChina dan Sepanyol di Filipina.
e. Pertukaran kerajaan
-Parti Konservatif telah mengambil alih pucuk pimpinan kerajaan Britain daripada Parti Liberal
f. Desakan pedagang
- Pertelingkahan dalam kalangan pembesar dan pergaduhan antara kongsi gelap telah menyebabkan para pedagang mendesak kerajaan British untuk campur tangan dan melindungi kepentingan pelaburan mereka.
- Seramai 243 orang pedagang NNS telah mengutus surat kepada Lord Kimberly untuk mendesak kerajaan British supaya campur tangan
1. Dasar campur tangan British ialah penglibatan penglibatan British secara langsung dalam pentadbiran di negeri-negeri Melayu selepas tahun 1874.
2. Sebelum tahun 1874, British telah menduduki Pulau Pinang, Singapura, dan Melaka. Negeri-Negeri Selat dibentuk pada tahun 1826.
3. Negeri-negeri Selat telah menjalin hubungan perdagangan yang aktif dengan Negeri-
negeri Melayu.
4. Peranan NNS:
a. Pelabuhan entrepot
b. Pelaburan modal
5. Faktor-faktor campur tangan British di Negeri-negeri Melayu:
a. Kekayaan hasil bumi
b. Revolusi perindustrian
c. Terusan Suez dan kapal wap
d. Kebimbangan campur tangan kuasa Eropah lain
e. Pertukaran kerajaan
f. Desakan pedagang
a. Kekayaan hasil bumi
- Negeri-negeri Melayu kaya dengan hasil galian seperti bijih timah, bijih besi dan arang batu
Bijih timah
- Daerah Larut dan Daerah Kinta (Perak)
- Lukut,Kuala Lumpur,Ampang dan Petaling Jaya ( Selangor)
- Derah Sungai Ujong (Negeri Sembilan)
- Sungai Lembing dan Sungai Pahang (Pahang)\
Emas
- Ulu Tembeling ( Pahang)
b. Revolusi Perindustrian
- Menyebabkan British memerlukan bijih timah untuk perusahaan mengetin makanan dan tempat untuk memasarkan hasil keluran kilang mereka.
c. Terusan Suez dan kapal wap
- Pembukaan Terusan Suez dapat memendekkan perjalanan dari England ke Tanah Melayu manakala penggunaan kapal wap dapat mempercepat masa perjalanan dan membawa mutan yang lebih banyak
d. Bimbang dengan kemaraan kuasa Eropah lain di Asia Tenggara. Belanda telah meluaskan pengaruhnya ke Hindia Timur(Indonesia), Perancis di IndoChina dan Sepanyol di Filipina.
e. Pertukaran kerajaan
-Parti Konservatif telah mengambil alih pucuk pimpinan kerajaan Britain daripada Parti Liberal
f. Desakan pedagang
- Pertelingkahan dalam kalangan pembesar dan pergaduhan antara kongsi gelap telah menyebabkan para pedagang mendesak kerajaan British untuk campur tangan dan melindungi kepentingan pelaburan mereka.
- Seramai 243 orang pedagang NNS telah mengutus surat kepada Lord Kimberly untuk mendesak kerajaan British supaya campur tangan
2. Sebelum tahun 1874, British telah menduduki Pulau Pinang, Singapura, dan Melaka.Negeri-Negeri Selat dibentuk pada tahun 1826.
3. Negeri-negeri Selat telah menjalin hubungan perdagangan yang aktif dengan Negeri-negeri Melayu.
4. Peranan NNS:
a. Pelabuhan entrepot
b. Pelaburan modal
5. Faktor-faktor campur tangan British di Negeri-negeri Melayu:
a. Kekayaan hasil bumi
b. Revolusi perindustrian
c. Terusan Suez dan kapal wap
d. Kebimbangan campur tangan kuasa Eropah lain
e. Pertukaran kerajaan
f. Desakan pedagang
a. Kekayaan hasil bumi
- Negeri-negeri Melayu kaya dengan hasil galian seperti bijih timah, bijih besi dan arang batu
Bijih timah
- Daerah Larut dan Daerah Kinta (Perak)
- Lukut,Kuala Lumpur,Ampang dan Petaling Jaya ( Selangor)
- Derah Sungai Ujong (Negeri Sembilan)
- Sungai Lembing dan Sungai Pahang (Pahang)\
Emas
- Ulu Tembeling ( Pahang)
b. Revolusi Perindustrian
- Menyebabkan British memerlukan bijih timah untuk perusahaan mengetin makanan dan tempat untuk memasarkan hasil keluran kilang mereka.
c. Terusan Suez dan kapal wap
- Pembukaan Terusan Suez dapat memendekkan perjalanan dari England ke Tanah Melayu manakala penggunaan kapal wap dapat mempercepat masa perjalanan dan membawa mutan yang lebih banyak
d. Bimbang dengan kemaraan kuasa Eropah lain di Asia Tenggara. Belanda telah meluaskan pengaruhnya ke Hindia Timur(Indonesia), Perancis di IndoChina dan Sepanyol di Filipina.
e. Pertukaran kerajaan
-Parti Konservatif telah mengambil alih pucuk pimpinan kerajaan Britain daripada Parti Liberal
f. Desakan pedagang
- Pertelingkahan dalam kalangan pembesar dan pergaduhan antara kongsi gelap telah menyebabkan para pedagang mendesak kerajaan British untuk campur tangan dan melindungi kepentingan pelaburan mereka.
- Seramai 243 orang pedagang NNS telah mengutus surat kepada Lord Kimberly untuk mendesak kerajaan British supaya campur tangan
1. Dasar campur tangan British ialah penglibatan penglibatan British secara langsung dalam pentadbiran di negeri-negeri Melayu selepas tahun 1874.
2. Sebelum tahun 1874, British telah menduduki Pulau Pinang, Singapura, dan Melaka. Negeri-Negeri Selat dibentuk pada tahun 1826.
3. Negeri-negeri Selat telah menjalin hubungan perdagangan yang aktif dengan Negeri-
negeri Melayu.
4. Peranan NNS:
a. Pelabuhan entrepot
b. Pelaburan modal
5. Faktor-faktor campur tangan British di Negeri-negeri Melayu:
a. Kekayaan hasil bumi
b. Revolusi perindustrian
c. Terusan Suez dan kapal wap
d. Kebimbangan campur tangan kuasa Eropah lain
e. Pertukaran kerajaan
f. Desakan pedagang
a. Kekayaan hasil bumi
- Negeri-negeri Melayu kaya dengan hasil galian seperti bijih timah, bijih besi dan arang batu
Bijih timah
- Daerah Larut dan Daerah Kinta (Perak)
- Lukut,Kuala Lumpur,Ampang dan Petaling Jaya ( Selangor)
- Derah Sungai Ujong (Negeri Sembilan)
- Sungai Lembing dan Sungai Pahang (Pahang)\
Emas
- Ulu Tembeling ( Pahang)
b. Revolusi Perindustrian
- Menyebabkan British memerlukan bijih timah untuk perusahaan mengetin makanan dan tempat untuk memasarkan hasil keluran kilang mereka.
c. Terusan Suez dan kapal wap
- Pembukaan Terusan Suez dapat memendekkan perjalanan dari England ke Tanah Melayu manakala penggunaan kapal wap dapat mempercepat masa perjalanan dan membawa mutan yang lebih banyak
d. Bimbang dengan kemaraan kuasa Eropah lain di Asia Tenggara. Belanda telah meluaskan pengaruhnya ke Hindia Timur(Indonesia), Perancis di IndoChina dan Sepanyol di Filipina.
e. Pertukaran kerajaan
-Parti Konservatif telah mengambil alih pucuk pimpinan kerajaan Britain daripada Parti Liberal
f. Desakan pedagang
- Pertelingkahan dalam kalangan pembesar dan pergaduhan antara kongsi gelap telah menyebabkan para pedagang mendesak kerajaan British untuk campur tangan dan melindungi kepentingan pelaburan mereka.
- Seramai 243 orang pedagang NNS telah mengutus surat kepada Lord Kimberly untuk mendesak kerajaan British supaya campur tangan
2.2: KEADAAN DI PERAK,SELANGOR,NEGERI SEMBILAN,DAN PAHANG MEMBERI PELUANG CAMPUR TANGAN BRITISH
KETIDAKSTABILAN DI PERAK
- Kekacauan berlaku di Perak kerana:
- Pergaduhan antara kongsi gelap Ghee Hin dengan Hai San menyebabkan
tercerusnya Perang Larut.
- berlaku perebutan takhta dalam kalangan kerabat diraja kerana sistem
pewarisan takhta tidak dipatuhi sepenuhnya.
a. Masalah perebutan takhta
- Raja Ismail iaitu Raja Bendahara telah dilantik sebagai sultan oleh pembesar2
Perak selepas kemangkatan Sultan Ali.
- Pelantikan ini ditentang hebat oleh Raja Abdullah dan Raja Yusuf
- Raja Abdullah iaitu Raja Muda sepatutnya dilantik menjadi sultan mengikut
sistem pewarisan takhta telah diketepikan kerana tidak menghadiri upacara
pemakaman Sultan Ali di Sayong
- Raja Yusuf juga diketepikan kerana tidak disukai oleh pembesar2 Perak
- Raja Abdullah disokong oleh pembesar2 Perak seperti Dato` Maharajalela
dan Dato` Sagor telah menentang kuat
- Kuasa Raja Ismail hanya terbatas di Hulu Perak manakala Raja Abdullah
pula berkuasa di Hilir Perak
- Raja Abdullah telah bertindak meminta bantuan daripada British untuk mengiktiraf
beliau sebagai sultan
- Gabenor NNS iaitu Sir Andrew Clarke menganggap permintaan Raja Abdullah
sebagai peluang untuk menguasai Perak
- Beliau telah menjemput pembesar2 Melayu dan pemimpin2 kongsi gelap untuk
berunding di Pulau Pangkor
- Sultan Ismail tidak hadir kerana lewat menerima surat
- Perjanjian Pangkor di atas kapal British,H.M.S Pluto diadakan pada tahun 1874
- Melalui Perjanjian Pangkor,Sultan Abdullah dilantik sebagai Sultan Perak
dan J.W.W Birch merupakan residen Britsh di Perak.
PERANG KLANG DI SELANGOR
- Perang Klang tercetus kerana berlakunya perebutan daerah Klang di anatara Raja
Abdullah dengan Raja Mahadi
- Selepas kemangkatan Sultan Sulaiman, daerah Klang diserahkan kepada Raja Abdullah.
Penyerahan tersebut telah menimbulkan ketidakpuasan putera kepada Raja Sulaiman
iaitu Raja Mahadi. Keadaan ini telah mencetuskan Perang Klang.
- Tengku Kudin dilantik oleh Sultan Abdul Samad untuk menamatkan Perang Klang.
- Tengku Kudin tidak diterima oleh pembesar Selangor kerana beliau bukan anak negeri
Selangor. Oleh itu, beliau meminta bantuan British untuk menamatkan kekacauan
- Perisiwa lain yang menyebabkan British campur tangan di Selangor ialah:
a. sebuah kapal dagang British dirompak berhampiran dengan Kuala Langat
b. rumah api binaan British di Tanjong Rachado telah diserang
- Kesan campur tangan Britiah telah mendesak Sultan Abdul Samad menerima Residen
British di Selangor. J.G.Davidson dilantik sebagai residen yang pertama di
Selangor manakala penolongnya ialah Frank Swettenham
PERBALAHAN DI SUNGAI UJONG, NEGERI SEMBILAN
- Dato` Kelana Syed Abdul Rahman dan Dato` Bandar Kulop Tunggal bersengketa
untuk menegakkan kekuasaannya di Sungai Ujong
- Daerah Sungai Ujong menjadi rebutan kerana:
a. kaya dengan bijih timah
b. Sungai Linggi dalam daerah Sungai Ujong merupakan jalan utama
ke pelabuhan Melaka
c. pendapatan yang lumayan kerana cukai dipungut ke atas pedagang
yang melalui sungai ini
- Dato` Kelana meminta bantuan British bagi mengukuhkan kedudukannnya
- Melalui perjanjian yang dibuat dengan British, Dato` Kelana dilantik sebagai pemerintah
di Sungai Ujong
- Dato` Bandar tidak mengiktiraf perjanjian tersebut. Beliau menentang tindakan
British memungut cukai di Sungai Linggi
- British member bantuan kepada Dato` Kelana untuk menewaskan Dato` Bandar
- Dato` Bandar kemudian telah dibuang negeri ke Singapura
- Seterusnya, British menguasai Rembau,Jelebu dan Seri Menanti dengan cara
menempatkan Pegawai Majistret dan Pemungut Hasil
- Semua daerah disatukan untuk membentuk Negeri Sembilan
- British telah menempatkan P.J. Murray sebagai Residen British yang pertama di
Sungai Ujong dan Martin Lister sebagai Residen British yang pertama di Negeri Sembilan
BRITISH BIMBANG PERTAPAKAN KUASA EROPAH LAIN DI PAHANG
- Pahang merupakan negeri terakhir menerima Residen British
- British ingin menguasai Pahang kerana bimbang pertapakan kuasa Eropah yang lain
- Sultan Ahmad berusaha mengelakkan Pahang dijajah oleh British. Beliau mencontohu
tindakan Sultan Abu Bakar dari Johor untuk membangunkan Pahang
- Beliau membawa masuk pelabur-pelabur asing untuk memajukan Pahang
- Tindakan ini menjejaskan kepentingan British dan tidak disenangi oleh British.
- British telah menghantar Frank Swettenham dan Frederick Weld ke Pahang untuk
memujuk Sultan Ahmad menerima Residen British tetapi gagal
- British telah meminta bantuan Sultan Abu Bakar dari Johor untuk memujuk
Sultan Ahmad
- Hugh Clifford telah dilantik sebagai wakil British di Pahang tetapi British tidak puas hati
dengan pelantikan ini kerana British mempunyai kuasa yang terhad
- Peluang campur tangan terbuka luas kepada British apabila berlakunya kes pembunuhan
Goh Hui, seorang warganegara British yang berbangsa Cina.
- Peristiwa ini telah digunakan oleh British untuk mendesak Sultan
Ahmad menerima seorang Residen British di Pahang.
- Akhirnya, J.P. Rodger telah dilantik sebagai Residen British yang pertama di Pahang
2.3 Residen Menggugat Kuasa Sultan dan Pembesar
- Menguasai pentadbiran :
Sistem Residen : menyebabkan Sultan dan pembesar kehilangan kuasa kerana Residen yang menjalankan semua urusan
- Mencampuri adat :
Tindakan Residen menghampuskan amalan perhambaan : dianggap melampaui bidang kuasa mereka kerana bagi Sultan dan pembesar, ia merupakan adat turun – temurun masyarakat Melayu tradisional.
- Memaksa menerima nasihat:
Nasihat Residen perlu dipatuhi dan dilaksanakan: ia merangkumi semua perkara pentadbiran kecuali agama islam dan adat istiadat Melayu.
- Mengambil alih pungutan cukai:
diambil alih oleh Pegawai British ; Pegawai Majistret & Pegawai Hasil
Campur tangan British telah menyebabkan Sistem Residen di:
J.W.W. Birch – PERAK
J.G. Davidson – SELANGOR
Martin Lister – NEGERI SEMBILAN
J.P. Rodger – PAHANG
2.4 Pengukuhan Kuasa British Melalui Pembentukan Negeri-Negeri Melayu Bersekutu.
Sistem Residen di negeri Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang
tidak teratur Residen tidak diberi panduan yang jelas untuk menjalankan tugas. Oleh itu, pentad biran di negeri – negeri ini tidak seragam kerana mempunyai undang – undang sendiri
Residen telah menjadi terlalu berkuasa dan Gabenor Negeri – Negeri Selat di Singapura tidak dapat mengawal mereka.
Kelemahan ini adalah faktor utama negeri – negeri ini disatukan di bawah sebuah pentadbiran – Negeri – Negeri Melayu Bersekutu (NNMB) / Persatuan 1896.
[ia terletak di Kuala Lumpur dan diketuai oleh Residen Jeneral – Frank Swettenham]
FAKTOR LAIN BAGI PENUBUHAN NEGERI – NEGERI MELAYU BERSEKUTU (NNMB)
Perkongsian perkhidmatan pakar : Jimatkan bayaran perkhidmatan pakar
Faktor keselamatan : Kukuhkan kekuatan dan pertahanan tentera
Krisis kewangan Pahang
: Pahang terpaksa menanggung banyak hutang akibat kebangkitan rakyat menentang British
: Jika digabungkan dengan negeri kaya (spt: Perak) masalah diringankan
Sistem perhubungan : Jalan raya & landasan kereta api dapat dimajukan
Syarat-Syarat Perjanjian Persekutuan 12 Jun 1895:
• Raja-Raja Melayu bersetuju menggabungkan negeri mereka menjadi sebuah persekutuan yang akan dikenali sebagai NNMB
• Raja-Raja bersetuju menerima seorang pegawai British sebagai Residen Jeneral
• Raja-Raja bersetuju mengikut nasihat Residen Jeneral dalam semua perkara kecuali yang berkaitan dengan agama Islam dan adapt istiadat Melayu
• Raja-Raja Bersetuju membantu negeri-negeri yang memerlukan bantuan mengikut nasihat kerajaan British
• Residen Jeneral bertanggungjawab kepada Gabenor Negeri-negeri Selat yang juga menjadi Pesuruhjaya Tinggi NNMB
• Raja-Raja Melayu bersetuju menggabungkan negeri mereka menjadi sebuah persekutuan yang akan dikenali sebagai NNMB
• Raja-Raja bersetuju menerima seorang pegawai British sebagai Residen Jeneral
• Raja-Raja bersetuju mengikut nasihat Residen Jeneral dalam semua perkara kecuali yang berkaitan dengan agama Islam dan adapt istiadat Melayu
• Raja-Raja Bersetuju membantu negeri-negeri yang memerlukan bantuan mengikut nasihat kerajaan British
• Residen Jeneral bertanggungjawab kepada Gabenor Negeri-negeri Selat yang juga menjadi Pesuruhjaya Tinggi NNMB
2. 5 PEMBENTUKAN PERSEKUTUAN MENCABAR KEWIBAWAAN SULTAN
- Pembentukan Persekutuan 1896 telah menyebabkan kuasa pentadbiran berpusat kepada Residen Jeneral.
- Residen Jeneral juga berkuasa dalam soal kewangandan cukai eksport.
- Beberapa jabatan kerajaan turut ditubuhkan oleh kerajaan pusat seperti Jabatan Kehakiman, Kewangan, dan Jabatan Perhubungan dan Perkhidmatan Awam.
- Jabatan- jabatan ini diketuai oleh pegawai- pegawai British yang mengehadkan penglibatan orang Melayu dalam jabatan tersebut.
- Sultan juga dikehendaki menurut segala nasita Residen Jeneral kecuali perkara yang berkaitan dengan agama Islam dan adat istiadat Melayu.
- Persidangan Raja- raja Melayu atau Durbar diwujudkan pada tahun 1897 untuk meredakan rasa tidak puas hati sultan di Negeri- negeri Melayu Bersekutu.
- Anggota Durbar terdiri daripada Pesuruhjaya Tinggi British, Raja- raja Melayu, Residen Jeneral dan Empat orang Residen.
- Durbar berfungsi membincangkan perkara- perkara yang berkaitan dengan adat
istiadat Melayu, agama Islam dan kebajikan orang- orang Melayu.
Durbar telah mengadakan dua kali persidangan:
| Tahun | Peristiwa | Lokasi | Perkara yang dibincangkan |
| 1897 | Durbar Pertama | Kuala Kangsar | Hanya tertumpu kepada hal ehwal, adat, agama Islam, dan kebajikan orang Melayu. |
| 1903 | Durbar Kedua | Kuala Lumpur | Sultan Idris Shah telah mengkritik pemusatan kuasa oleh Residen jeneral dan mendesak agar kuasa raja- raja Melayu dikembalikan. Baginda juga mendesak agar ditambah pegawai Melayu dalam perkhidmatan awam dan menjadikan Bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi serta mendesak agar pegawai Melayu dilantik ke jawatan yang lebih tinggi |
- Pada tahun 1909, Durbar dibatalkan dan digantikan dengan Majlis Mesyuarat
Persekutuan.
- Jawatan Residen Jeneral digantikan dengan Ketua Setiausaha dan kerajaan British.
- Pembentukan Persekutuan 1896 telah menyebabkan kuasa pentadbiran berpusat kepada Residen Jeneral.
- Residen Jeneral juga berkuasa dalam soal kewangandan cukai eksport.
- Beberapa jabatan kerajaan turut ditubuhkan oleh kerajaan pusat seperti Jabatan Kehakiman, Kewangan, dan Jabatan Perhubungan dan Perkhidmatan Awam.
- Jabatan- jabatan ini diketuai oleh pegawai- pegawai British yang mengehadkan penglibatan orang Melayu dalam jabatan tersebut.
- Sultan juga dikehendaki menurut segala nasita Residen Jeneral kecuali perkara yang berkaitan dengan agama Islam dan adat istiadat Melayu.
- Persidangan Raja- raja Melayu atau Durbar diwujudkan pada tahun 1897 untuk meredakan rasa tidak puas hati sultan di Negeri- negeri Melayu Bersekutu.
- Anggota Durbar terdiri daripada Pesuruhjaya Tinggi British, Raja- raja Melayu, Residen Jeneral dan Empat orang Residen.
- Durbar berfungsi membincangkan perkara- perkara yang berkaitan dengan adat
istiadat Melayu, agama Islam dan kebajikan orang- orang Melayu.
Durbar telah mengadakan dua kali persidangan:
| Tahun | Peristiwa | Lokasi | Perkara yang dibincangkan |
| 1897 | Durbar Pertama | Kuala Kangsar | Hanya tertumpu kepada hal ehwal, adat, agama Islam, dan kebajikan orang Melayu. |
| 1903 | Durbar Kedua | Kuala Lumpur | Sultan Idris Shah telah mengkritik pemusatan kuasa oleh Residen jeneral dan mendesak agar kuasa raja- raja Melayu dikembalikan. Baginda juga mendesak agar ditambah pegawai Melayu dalam perkhidmatan awam dan menjadikan Bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi serta mendesak agar pegawai Melayu dilantik ke jawatan yang lebih tinggi |
- Pada tahun 1909, Durbar dibatalkan dan digantikan dengan Majlis Mesyuarat
Persekutuan.
- Jawatan Residen Jeneral digantikan dengan Ketua Setiausaha dan kerajaan British.
Subscribe to:
Posts (Atom)