7.8 Mat Salleh Menyanggung SBUB ( Syarikat Borneo Utara British )

 BIODATA MAT SALLEH 

Nama : Datu Mohammad Salleh bin Datu Balu

Tempat lahir : Inanam 

Jawatan : Pemerintah Sungai Sugut

Keturunan : Bajau dan Suluk 

Sifat :  kepahlawanan dan keberanian berperang

FAKTOR PENENTANGAN MAT SALLEH

• PERJUANGAN JIHAD

Kebangkitan Mat Salleh berpunca daripada semangat perjuangan jihad orang Sulu menentang Sepanyol di selatan Filipin .

• PERATURAN YANG MEMBEBANKAN

Mat Salleh menentang pentadbiran SBUB kerana SBUB memperkenalkan peraturan baru seperti amalan buruh paksa  , cukai beras dan lesen perahu yang amat membebankan rakyat.

• PERCUBAAN BERUNDING GAGAL

 Pada bulan Ogos 1895 , Mat Salleh dan beberapa orang pembesar tempatan telah pergi ke Sandakan untuk menemui Gabenor Beaufort iaitu C.V Creagh . Beliau ingin berunding tentang masalah cukai dan tindakan kekerasan pegawai SBUB terhadap penduduk tempatan . Mat Salleh tidak dilayan dan setelah menunggu selama sepuluh hari , beliau meninggalkan Sandakan . 

• PERKAMPUNGAN DIBAKAR 

 Gabenor Beaufort menggangap Mat Salleh mengancam kepentingan SBUB . Oleh itu , SBUB bertindak dengan membakar dan memusnahkan kampungnya . SBUB menawarkan hadiah sebanyak 500 dolar kepada sesiapa yang berjaya menangkapnya .

KRONOLOGI PERISTIWA

Julai 1897 - Mat Salleh telah mendirikan kubu di Ranau dan membakar Pulau Gaya

Nov 1897 - Mat Salleh menyerang Ambong 

William Cowie , Pengarah Urusan SBUB tidak berupaya mengalahkan Mat Salleh . Oleh itu , beliau menawarkan pendamaian dan pengampunan kepada Mat Salleh

April 1898 - rundingan antara Mat Salleh dengan Cowie di Menggatal dan Mat Salleh dibenarkan    

                  mentadbir daerah Tambunan

PERJANJIAN APRIL 1898

Antara syarat perjanjian ialah :

• Mat Salleh dan pengikutnya diberi pengampunan .
• Penduduk Inanam yang telah melarikan diri semasa kekacauan dibenarkan kembali semula .
• Mat Salleh dibenarkan mentadbir daerah Tambunan .
• Mat Salleh diminta melaporkan pergerakannya kepada SBUB.

1899 - SBUB tidak menepati janji dan telah mengambil alih pentadbiran Tambunan . 

Mat Salleh berasa tertipu dan meneruskan semula penentangan dengan membina kubu di Teboh ,    

Tambunan .

Pihak SBUB menyerang kubu Mat Salleh secara besar-besaran .

Jan 1900 - SBUB berjaya menewaskan Mat Salleh . Dalam petempuran itu , Mat Salleh telah  

                terkorban .

Perjuangan Mat Salleh diteruskan oleh pengikutnya iaitu Mat Stor dan Kamunta . 

Julai 1902 - British berjaya menamatkan kebangkitan Mat Salleh .

 BIODATA MAT SALLEH 

Nama : Datu Mohammad Salleh bin Datu Balu

Tempat lahir : Inanam 

Jawatan : Pemerintah Sungai Sugut

Keturunan : Bajau dan Suluk 

Sifat :  kepahlawanan dan keberanian berperang

FAKTOR PENENTANGAN MAT SALLEH

• PERJUANGAN JIHAD

Kebangkitan Mat Salleh berpunca daripada semangat perjuangan jihad orang Sulu menentang Sepanyol di selatan Filipin .

• PERATURAN YANG MEMBEBANKAN

Mat Salleh menentang pentadbiran SBUB kerana SBUB memperkenalkan peraturan baru seperti amalan buruh paksa  , cukai beras dan lesen perahu yang amat membebankan rakyat.

• PERCUBAAN BERUNDING GAGAL

 Pada bulan Ogos 1895 , Mat Salleh dan beberapa orang pembesar tempatan telah pergi ke Sandakan untuk menemui Gabenor Beaufort iaitu C.V Creagh . Beliau ingin berunding tentang masalah cukai dan tindakan kekerasan pegawai SBUB terhadap penduduk tempatan . Mat Salleh tidak dilayan dan setelah menunggu selama sepuluh hari , beliau meninggalkan Sandakan . 

• PERKAMPUNGAN DIBAKAR 

 Gabenor Beaufort menggangap Mat Salleh mengancam kepentingan SBUB . Oleh itu , SBUB bertindak dengan membakar dan memusnahkan kampungnya . SBUB menawarkan hadiah sebanyak 500 dolar kepada sesiapa yang berjaya menangkapnya .

KRONOLOGI PERISTIWA

Julai 1897 - Mat Salleh telah mendirikan kubu di Ranau dan membakar Pulau Gaya

Nov 1897 - Mat Salleh menyerang Ambong 

William Cowie , Pengarah Urusan SBUB tidak berupaya mengalahkan Mat Salleh . Oleh itu , beliau menawarkan pendamaian dan pengampunan kepada Mat Salleh

April 1898 - rundingan antara Mat Salleh dengan Cowie di Menggatal dan Mat Salleh dibenarkan    

                  mentadbir daerah Tambunan

PERJANJIAN APRIL 1898

Antara syarat perjanjian ialah :

• Mat Salleh dan pengikutnya diberi pengampunan .
• Penduduk Inanam yang telah melarikan diri semasa kekacauan dibenarkan kembali semula .
• Mat Salleh dibenarkan mentadbir daerah Tambunan .
• Mat Salleh diminta melaporkan pergerakannya kepada SBUB.

1899 - SBUB tidak menepati janji dan telah mengambil alih pentadbiran Tambunan . 

Mat Salleh berasa tertipu dan meneruskan semula penentangan dengan membina kubu di Teboh ,    

Tambunan .

Pihak SBUB menyerang kubu Mat Salleh secara besar-besaran .

Jan 1900 - SBUB berjaya menewaskan Mat Salleh . Dalam petempuran itu , Mat Salleh telah  

                terkorban .

Perjuangan Mat Salleh diteruskan oleh pengikutnya iaitu Mat Stor dan Kamunta . 

Julai 1902 - British berjaya menamatkan kebangkitan Mat Salleh .